2021-09-15 Lezing Geertjesgolf – Eckhart Heunks

 Posted on 24 augustus 2021

Woensdag 15 september 2021, AWN-werkruimte Hazenkamp 66, Arnhem

In en rond het plangebied Geertjesgolf – een grote zandwinlocatie ten zuiden van Winssen – zijn de afgelopen decennia diverse archeologische onderzoeken uitgevoerd. Deze onderzoeken betroffen voornamelijk booronderzoeken en enkele kleine proefsleufonderzoeken en opgravingen. Daarbij is een breed scala aan vindplaatsen vastgesteld met een grote tijdsdiepte variërend van laat-mesolithicum tot en met de Romeinse tijd. De ligging van deze vindplaatsen is in hoge mate te koppelen aan de landschappelijke opbouw van het gebied, waaraan tijdens die onderzoeken ook veel aandacht is besteed. Aan het westelijke deel van plangebied Geertjesgolf is eind jaren ’90 van de vorige eeuw een lage verwachting toegekend op basis van de destijds beschikbare kennis. De nieuw opgedane inzichten tijdens latere onderzoeken in de omgeving vroegen om een nader onderzoek naar deze verwachtingen. Met de opstart van de zandwinning vanaf 2017 is dan ook aanvullend onderzoek uitgevoerd. De nog in dat jaar bij toeval aangetroffen vindplaatsen uit het Neolithicum en de Bronstijd door leden van de AWN, hebben sterk bijgedragen aan de noodzaak tot nader onderzoek naar de landschapsgenese. Deze vindplaatsen werden namelijk in zones aangetroffen waaraan aanvankelijk een lage verwachting was toegekend.

 
De basisvormen van het landschap blijken terug te gaan tot het terrassenlandschap uit het Laat-Glaciaal. De ontwikkelingen gedurende het Holoceen worden in hoge mate bepaald door de geleidelijke vernatting van het gebied onder invloed van zeespiegelstijging en de oostwaartse uitbreiding van de Rijndelta. Deze ontwikkeling zijn vertaald naar een paleogeografisch landschapsmodel voor het plangebied. Dit model blijkt van grote betekenis voor de toe te kennen archeologische verwachtingen. Het maakt duidelijk waarom nieuwe vindplaatsen van de AWN juist daar zijn aangetroffen, en biedt een stevige basis voor het opstellen van een periode-specifiek archeologisch verwachtingsmodel. De hieruit voortgekomen verwachtingskaart vormt het uitgangspunt voor lopende en toekomstige aanvullende onderzoeken in de nog resterende delen van het plangebied.

In de presentatie werden de nieuwste inzichten ten aanzien van de landschapsgenese van het plangebied en omliggende regio uiteen gezet. Vanwege coronavoorschriften was het aantal toehoorders beperkt en konden anderen de lezing online volgen.